Kategori: Makaleler

Zamanın Ekonomisi: SKT Neyin Kısaltması? Bir ekonomist olarak, bazen bir kavramın ardında gizlenen anlamlar bana piyasaların, bireylerin ve toplumların nasıl düşündüğünü gösterir. Kaynakların sınırlılığı ve seçimlerin sonuçları ekonominin temel taşlarıdır; fakat bu prensip sadece parayla ya da üretimle sınırlı değildir. Zaman da bir kaynak, dikkat de bir yatırım, tüketim ise bir tercihtir. Bu bağlamda “SKT neyin kısaltması?” sorusu, yüzeyde bir ürün bilgisini sorgularken, derinde zamanın ve değerin ekonomisini tartışmaya açar. SKT Nedir? Ekonomik Bir Zaman Mühürü SKT, “Son Kullanma Tarihi” ifadesinin kısaltmasıdır. Yani bir ürünün tazeliğini, güvenilirliğini ve piyasa değerini belirleyen zamansal sınırdır. Ancak ekonomik bakış açısından SKT, yalnızca bir…

Hayatta bazı sorular vardır ki bilim insanlarını bile düşündürür… Sonra bir de “Kartalın kilosu ne kadar?” gibi sorular vardır ki, onları duyunca kahkahayı patlatırız. Evet, yanlış duymadınız! Bugün birlikte, doğanın asil avcısı kartalın kilosunu ölçmeye kalkışacağız. Ama bu sadece biyolojik bir araştırma olmayacak; biraz mizah, biraz strateji, biraz empatiyle bu konuyu didik didik edeceğiz. Hazırsanız tartıyı çıkarın, çünkü uçuşa geçiyoruz! Kartalın Kilosu Ne Kadar? Tüy Gibi Hafif, Aslan Gibi Güçlü! Kartallar… Gökyüzünün efendileri, yükseklerin kralı, havanın en karizmatik yaratıkları. Ama gelin görün ki konu kiloya gelince, o görkemli kanatların ardında aslında oldukça hafif bir beden saklıdır. Ortalama bir kartal türüne…

[B] Türk Dilinin Tarihi Dönemleri [/B] Türk dili, kökeni ve gelişimi açısından zengin bir tarihe sahiptir. Dilbilimciler tarafından genellikle belirli dönemlere ayrılarak incelenir ve sınıflandırılır. Bu dönemler, Türk dilinin evrimini ve çeşitlenmesini anlamak için önemlidir. [B] 1. Eski Türkçe Dönemi [/B] Eski Türkçe, milattan önceki dönemlerden başlayarak 8. yüzyıla kadar süren bir evredir. Göktürkler döneminde yazı dilinin oluşumu ve ilk yazılı metinlerin ortaya çıkmasıyla bu dönem başlar. Orhun Abideleri ve Yenisey Yazıtları bu döneme ait önemli örneklerdir. Eski Türkçe, genellikle Türk dilleri ailesinin en eski belgelenmiş halidir. [B] 2. Orta Türkçe Dönemi [/B] Orta Türkçe dönemi, 8. yüzyıldan 13. yüzyıla…

Pipo Ne Anlama Gelir? Toplumsal Yapılar ve Bireyler Arasındaki Etkileşimi Sosyolojik Bir Bakışla İncelemek Bir toplumsal yapıyı anlamaya çalışırken, toplumu oluşturan bireylerin günlük yaşamda benimsedikleri semboller ve pratikler sıklıkla gözden kaçırılabilir. Toplum, dinamik bir yapıdır ve burada bireylerin rolleri, eylemleri ve davranışları sürekli olarak birbirleriyle etkileşim halindedir. Sosyologlar, bu etkileşimlerin toplumsal normlar, değerler ve kültürel pratikler ışığında nasıl şekillendiğini anlamaya çalışırken, bazen basit bir nesne ya da davranış bile, toplumun derinliklerine inen bir anlam taşır. Bu yazıda, “pipo” gibi sıradan bir nesnenin toplumsal anlamını inceleyerek, erkeklerin ve kadınların toplumsal yapılar içindeki işlevlerini ve ilişkisel rollerini nasıl üstlendiklerini keşfedeceğiz. Pipo ve…

Kare ve Dikdörtgen Özellikleri Nelerdir? (Mitleri Sarsan Bir Geometri Muhasebesi) Şunu söyleyerek başlayayım: Kareyi “en mükemmel dörtgen”, dikdörtgeni ise “pratik ama sıradan” diye kodlayan refleksimiz, matematiksel bakışı zayıflatıyor. Evet, kare estetik bir ideal gibi görünür; ama onu ayrı bir krallığa koyup dikdörtgeni alt sınıf ilan etmek, sınıf teorisini de, tasarım gerçeğini de ıskalıyor. Tartışalım: Kare ve dikdörtgen, okul panolarına asılan steril posterlerden çok daha karmaşık bir hikâye anlatıyor. İpucu: Her kare bir dikdörtgendir; ama her dikdörtgen kare değildir—bu cümleyi sadece ezberlemek değil, sonuçlarını düşünmek gerekiyor. Kısa Tanım, Uzun Hesap: Kare ve Dikdörtgenin Temel Çerçevesi Kare: Simetrinin Aşırılık Noktası Tanım: Dört…

Hücreler Arasındaki İletişim Nasıl Sağlanır? İktidar, Kurumlar ve Toplumsal Düzenin Rolü Bir Siyaset Bilimci Olarak Güç İlişkilerini Anlamak Toplumları anlamak, insan davranışlarının ve toplumsal yapılarının dinamiklerini çözümlemek, siyaset bilimi için sürekli bir araştırma alanıdır. Siyaset, yalnızca hükümet ve devletle sınırlı değildir; bireyler, gruplar ve çeşitli sosyal yapılar arasındaki güç ilişkileri ve etkileşimler de bu sürecin önemli parçalarıdır. Bu ilişkiler, sadece insanların siyasi davranışlarını etkilemekle kalmaz, aynı zamanda toplumsal düzenin ve kurumların işleyişini de şekillendirir. Bugün, “hücreler arasındaki iletişim” konusu, bu güç ilişkilerinin nasıl işlediğini anlamamıza olanak tanır. Toplumdaki her birey ya da grup, bir hücre gibi, toplumsal yapının bir parçası…

Kalp Hastalığı İçin Hangi Testler Yapılır? (Verilerle Anlatılan İnsan Hikâyeleri) Kalp, her gün sessizce görevini yapan bir kahraman. Ben de bu kahramanın perde arkasını, merakımı ve öğrendiklerimi sizinle paylaşmak istiyorum. “Kalp hastalığı için hangi testler yapılır?” sorusunu yalnızca teknik bir liste olarak değil, veriler ve gerçek yaşamdan sahnelerle anlatılan bir yolculuk gibi düşünelim. Çünkü sayıların anlattığı şey, çoğu kez bir insanın yeniden rahat nefes alabilmesidir. Önce Hikâye, Sonra Harita: Anamnez ve Fizik Muayene Her şey iyi bir sohbetle başlar. Doktor; göğüs ağrısının ne zaman başladığını, eforla artıp artmadığını, nefes darlığı, çarpıntı, bayılma gibi belirtileri ve aile hikâyesini dinler. Ardından nabız,…

Herbivor Canlı Ne Demek? Bir Yaprağın Ardındaki Hayat Dersi Bazen bir kavramı anlamak için sözlük tanımına bakmak yetmez. Onu gerçekten hissetmek, hayatın içinden bir hikâyeyle öğrenmek gerekir. Bugün sana anlatacağım hikâye de tam olarak öyle… Sadece “herbivor canlı ne demek?” sorusunun cevabını değil, doğanın bize fısıldadığı büyük bir dersi de taşıyor içinde. Bir Ormanın Kalbinde Başlayan Yolculuk Uzak diyarlarda, yemyeşil bir ormanda “Lira” adında minik bir geyik yaşardı. Lira, doğduğundan beri sadece otlarla, yapraklarla ve çiçeklerle beslenirdi. Onun için her sabah, yeni bir yaprağın kokusuyla başlar; her akşam, doğanın sessiz melodisiyle son bulurdu. İşte tam da bu yüzden, o bir…

Horoz İbiği Otu Yenir Mi? Bir Ekonomist Perspektifinden Analiz Kaynakların Sınırlılığı ve Seçimlerin Sonuçları Üzerine Düşünmek Ekonomi, büyük ölçüde sınırlı kaynakların nasıl en verimli şekilde kullanılacağıyla ilgilenir. İnsanlar, sınırlı kaynaklarla karşılaştıklarında, seçim yapma zorunluluğuyla karşılaşırlar. Tıpkı doğal kaynaklar gibi, biyolojik çeşitlilik de sınırlıdır ve bu çeşitliliği nasıl kullanacağımız, hem bireysel tercihlerimizi hem de toplumsal refahı doğrudan etkiler. Horoz ibiği otu, birçok kişi için sadece bahçelerde estetik amaçlı yetiştirilen bir bitki olabilir, ancak bu bitkinin tüketimi, günümüz ekonomik koşullarında daha geniş bir perspektiften değerlendirilmelidir. Bu yazıda, “Horoz ibiği otu yenir mi?” sorusunu, ekonomik bakış açısıyla ele alacak ve piyasa dinamiklerinden bireysel…

Balık Yedikten Sonra Ne Yemeli? Kültürel Bir Keşif Antropolojik Bir Perspektiften Kültürler ve Ritüeller Bir antropolog olarak, farklı kültürlerin yemek alışkanlıklarını keşfetmek, insan toplumlarının zaman içinde nasıl şekillendiğini anlamanın anahtarıdır. Yemek, sadece bir karın doyurma eylemi değil, aynı zamanda bir kimlik ve topluluk olma biçimidir. Bu yazıda, “Balık yedikten sonra ne yemeli?” sorusunu, çeşitli kültürlerdeki ritüeller, semboller, topluluk yapıları ve kimlikler üzerinden antropolojik bir bakış açısıyla ele alacağız. Balık ve Kültürel Simgesellik Balık, dünyanın dört bir yanında, hem beslenme hem de dini ritüellerin bir parçası olarak önemli bir sembolik anlam taşır. Antik Yunan’dan Japonya’ya, balık yemek sadece bir gıda değil,…